ORHA Haber ajansı – Dastanbek Razak Uulu.
Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla Türkistan ve Kafkaslarda bağımsız devletler ortaya çıktı. Onların içinde Türkistan’da 4 Türk ülkesi ve Kafkaslarda Azerbaycan vardı. Bu ülkelerin Sovyetler’den ayrıldığını ve bağımsızlık ilanlarını ilk olarak birkaç dakika içinde Türkiye tanımıştır. Türkiye’nin arkasından ABD, Avrupa ve diğer ülkeler de bağımsızlıklarını kabul etmişlerdi.
5 Türk ülkesinin ortaya çıkışı ile Türkiye derhal Türk Ülkelerinin bir araya getirdi. İlk olarak Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvesi adıyla 30-31-Ekim 1992’de Ankara’da 6 bağımsız Türk ülkesinin buluşması gerçekleşti. Daha sonra Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvesi adıyla 2001 senesine kadar her sene Türk Dünyasının çeşitli şehirlerinde gerçekleştirildi.
Bundan sonraki yıllarda Türkistan’da ortaya çıkan terör olayları, birçok saldırıların gerçekleşmesi, ABD ve Rusya’nın askeri üsleri yerleştirmesi, komşuların aralarını açılması ile buluşmalar aksamaya başladı. 2006 tarihinde Kazakistan devlet başkanı N. Nazarbayev’in öncülüğünde Türk Konseyi (Türk Keneşi) kuruldu.
Türk Konseyi
Türk Dünyası, birlikte hareket etme adına 3 Ekim 2009’dada Nahçıvan’da imzalanan Nahçıvan Anlaşmması ile Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye arasında uluslararası bir örgüt kurdu. Türkmenistan ve Özbekistan tarafsızlık politikaları nedeniyle Keneşe üye değilse de bu iki ülke potansiyel üye adaylarıdır. İşleyiş tarzıyla Avrupa Konseyi, İngiliz Milletler Topluluğu, Arap Ligi, İslam İşbirliği Teşkilatı veya Fransızca Konuşan Ülkeler Topluluğu’na benzemektedir.
Türk Konseyinin ilk zirvesi 15 Eylül 2010’da İstanbul’da 4 ülkenin katılımıyla gerçekleşiyor. Her sene düzenleyecek zirveler, ele alınacak konular bellidir.
20 Ekim 2011’de ise Kazakistan’ın Almatı şehrinde “Ekonomik ve Ticaret İşbirliği” kapsayan konularda zirve gerçekleşmiştir. 22 Ağustos 2012’de Kırgızistan başkenti Bişkek’te gerçekleşen zirvede Eğitim, Bilim ve Kültür İşbirliği konusu ele alınmış ve Konseyin resmi bayrağı kabul edilmiştir.
15 Ağustos 2013’te Azerbaycan’ın Kabala kasabasında düzenlenen zirvede Ulaşım konuları ele alınıp, Türk Dünyasını birleştiren tren yollarını kurma fikirleri atılmıştır. 5 Haziran 2014’te Türkiye’nin turistik şehri Bodrum’da gerçekleşen zirvede Turizm konusu ele alınmıştır.
Önceki zirvelerde Konsey üyesi olan sadece 4 ülke katılmış, 2014 Bodrum zirvesinde onur konuğu olarak Türkmenistan da katılmıştır. 10 Eylül 2015 tarihinde Kazakistan başkenti Astana’da gerçekleşen zirvede tekrar 4 ülke katılımıyla “Medya ve Enformasyon İşbirliği” konuları incelenmiştir.
2016’da Kırgızistan’da gerçekleşecek olan zirve bazı sebepler dolayı iki sene geciktirilmiştir.
Özbekistan ilk defa Konseye katılacak
3 Eylül 2018’de Türk Konseyi Kırgızistan’da gerçekleşecek Önceki zirvelerden farklı olarak tarihi bir zirve olacağı söyleniyor. Çünkü bu zirve için 4 üye ülke hariç Türkmenistan ve hiçbirine katılmayan Özbekistan da bulunuyor.
6 bağımsız Türk devletinin yer aldığı bu zirve için, kendilerini Türk-Hunlar olarak gören Macaristan başbakanı Viktor Orban’ın da katılması bekleniyor. Ayrıca Cumhurbaşkanı döneminden beri ilk defa Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan zirvede yer alacak. Böylece 7 ülkenin katılımıyla gerçekleşecek zirvede ciddi adımlar atılması ve önemli mesajların verilmesi planlanıyor. Kırgızistan’a gelecek olan devlet başkanları sadece zirve toplantısına değil, Türk Konsey tarafından başlatılan, Kırgızistan’ın Isık-Göl kenarında, Tanrı Dağları eteğinde 2-8 Eylül tarihler arasında gerçekleşecek 3.Dünya Göçebe Oyunlarına da katılması bekleniyor.