BURSA TARİHİ
Medeniyet tarihi günümüzden 8500 yıl öncesine, Neolitik döneme kadar uzanan Güney Marmara’nın incisi, Türkiye’nin en büyük 4. Şehri olan Bursa; bereketli toprakları ile tarım, tarihi kültürel değerleri ve doğal güzellikleri ile turizm, güçlü sanayisi ile bir endüstri şehridir.
Bursa, MÖ 2. yüzyılda İzmit ve İznik havzasında hüküm süren Bitinya İmparatorluğu’na bağlı o günkü ismi Olympos olan Uludağ’ın eteğinde isimsiz bir toprak parçası iken, Kartacalıünlü General Hannibal Barça’nın tavsiyesi ve askerlerinin yardımları ile etrafı 3400 metre surlarla çevrili bir şehre dönüşür. İsmi dönemin Bitinya İmparatoru Prusias’danesinlenerek Prusa olur. Bursa’nın sırtını yasladığı Uludağ o dönemde de o kadar önemlidir ki şehrin ismi Uludağ’dan bağımsız söylenmez Olympos ad Prusa olarak adlandırılır. Bursa, Prusa isminin zamanla dönüşmüş halidir.
Bitinya’dan sonra Roma ve Doğu Roma dönemlerini yaşayan Bursa, bu dönemlerde imparatorlar tarafından önemsenmiş, imar faaliyetleri ile mamur edilmiş hamamlarına hamamlar eklenmiş.
Bursa, özellikle sebze ve meyve üretimi ile tahıl ambarı olması nedeniyle her ne kadar Roma’nın göz nuru olsa da tarihte asıl değerini 20 yıldan fazla süren kuşatma sonrasında Sultan Orhangazi tarafından fethedilip dünya tarihinin en büyük 3 devletinden biri olan Osmanlı’ya başkent olması ile kazanır. Yeni kurulan ve zamanla sınırları 20 milyon km²’yi aşacak olan Osmanlı’nın ilk başkenti ve ilk 6 padişahın ebedi istirahatgahıdır Bursa. Hatta İstanbul başkent olduktan sonra dahi Osmanlı Tarihi boyunca Saltanat-ı Kadime (sürekli başkent) olarak adlandırılmaya devam eder.
GASTRONOMİ
Şehir merkezinden yarım saat içinde dağa yarım saat içinde denize ulaşımın mümkün olduğu Bursa’nın Uludağ’dan süzülen yüzü aşkın kaynak suyu ile beslenen verimli ovasında geniş kapsamlı tarım faaliyetleri yürütülür. 2023 yılı itibariyle 25 coğrafi işaretli ürünü olan Bursa, farklı bölgelerden aldığı göçleri Osmanlı saray mutfağı ile yoğurup kendine has bir gastronomi kültürü oluşturmuştur. Bursa Kebabı, pideli köfte, kestane şekeri, üzüm şırası, cevizli lokum, tahinli pide ve süt helvası gastronomi adına; deveci armudu, siyah incir, zeytin, çilek, soğan, yaban mersini, şeftali tarım adına, çini, ipek ve bıçak üretim adına en bilinen değerlerinden birkaçıdır.
DOĞA & TERMAL TURİZMİ
Yapılışı Roma dönemine kadar uzanan kaplıcalarındaki şifalı termal suları ile termal turizm ve sağlık turizmi Bursa’nın ve ilçelerinin deneyimli ve yetkin olduğu bir alandır.
115 km sahil şeridi bulunan Bursa; şelaleleri, gölleri, kanyonları, kamp karavan alanları, kış sporları merkezi olarak bilinse de 4 mevsim kullanılabilen Uludağ’ı ile hem bir tabiat harikası hem de macera, adrenalin ve doğa turizmi tutkunları için birçok aktiviteyi gerçekleştirebileceği bir şehirdir.
İNANÇ TURİZMİ
Bursa farklı dinlerin kesişme noktası, her biri için özel hatıralar barındıran bir yaşam alanıdır. MS. 5. – 8. Yüzyıllar arasında Doğu Roma’nın baskıcı tutumundan ve ikona savaşlarından kaçan keşişler Uludağ’ı mesken tutarak inanç faaliyetlerini burada sürdürmüşler. 1. ve 7. Konsilin toplandığı İznik Hristiyanlık dünyasının en önemli 3. Yerleşim alanıdır. Orhangazi’nin fetih hareketine katılan alperenler müritleri ile Uludağ ve Bursa’nın muhtelif yerlerini mesken tutmuşlardır. Özellikle I. Bayezid zamanındaki Osmanlı topraklarındaki kültür ve İslam Rönesans’ı etkisi ile Orta Doğu ve Orta Asya’dan âlim, veli ve hürmete haiz kişiler Bursa’ya göç eder. Bursa 250’den fazla tarihi camisi, tekkeleri, türbeleri, önemli dini şahsiyetleri şehir merkezi ve ilçelerdeki kiliseleri ve Yahudilik mahallesindeki havraları ile inanç Turizmine yön veren bir şehirdir.
ÜRETEN ŞEHİR BURSA
Bir yandan devlet nazarında saygın bir konumunu koruyan Bursa, diğer yandan sebzesiyle, meyvesiyle, tahılıyla, ipeği, bıçağı, çinisi ile üretmeye devam ederek çalışkan şehir özelliğini ön plana çıkarır. Bu üretkenlik 19. Yüzyılda başlayan sanayileşmenin ilk izlerini Bursa’da karşımıza çıkarır. Ve asırların birikiminden beslenmiş yeni filizlenen genç Türkiye Cumhuriyeti de bu duruma kayıtsız kalmayarak sanayileşme hamlesinde Bursa’yı göz ardı etmez. Bugün şehrin dört bir tarafında 18 farklı organize sanayi bölgesinde gıda sanayisinden, otomotiv sanayisine tekstilden lojistiğe kadar birbirinden farklı onlarca üretim ve iş kolu ile Türkiye’nin ihracatta önde gelen şehirlerinden biri konumundadır Bursa.
UNESCO ŞEHRİ BURSA
İznik Çinisi
Çini Bursa’da Roma, Doğu Roma, Selçuklu dönemlerini görerek Osmanlı zamanında sanatsal zirveye ulaşmıştır. Kuarztaşından elde edilen ve sır altı tekniği ile yapılıp en mahir ellerde boyanarak hazır hale getirilen çininin üretimi İznik ilçesinde aktif bir şekilde devam etmektedir. Uludağ Üniversitesi İznik M.Y Okulunda Çini Sanatı ve Tasarımı bölümünde ve Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin meslek edindirme kurslarında (BUSMEK) akademik ve uygulamalı olarak Çini sanatı, tasarımı ve çini boyama üzerine eğitimler veriliyor.
600 Yıllık Gelenek: İpek
II. Bayezid zamanında İran’dan gelen ipeğe kota konularak Osmanlı coğrafyasında Bursa’da üretimine başlanan Bursa ipeği kısa sürede dünyanın en tanınan en kaliteli ipeği haline gelir. Bu yüzdendir ki dünyanın en eski ticaret yolu olan İpek Yolu’nun Asya kıtasındaki son durak noktası 14 tarihi han 24 tarihi çarşısı bulunan Bursa Hanlar Bölgesi olmuştur. Yıllarca ipek borsasında belirleyici unsur olan Bursa, günümüzde Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin katkıları ve destekleriyle Bursa köylerinde ipekçiliği teşvik etmekte ve yaşatmaya devam etmektedir. BUSMEK bünyesindeki Umurbey İpek Üretim ve Tasarım Merkezi’nde ipeğin hem eğitimi verilmekte hem de üretimi devam etmektedir.
Bursa Bıçağı
Yüzyıllarca Osmanlı Ordusu’nun çifte sulu Bursa Çeliği altında kılıçlarını üreten Bursa, hem Osmanlı zamanı hem de Cumhuriyet Türkiye’sinde üretimi hiç durmayan meşhur bıçakları ile tanınan bir şehir olmuştur.
Sultan Külliyeleri, Tarihi Çarşısı, Hanlar bölgesi ve Osmanlı Köyü Cumalıkızık ile Osmanlı Devleti’nin Doğuşu başlığı altında 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine giren Bursa, 700 yıllık gölge oyunu kültürü Karagöz Hacivat gölge oyunu ile de UNESCO Somut Olmayan Dünya Mirası Listesi’ndedir. 2021 yılında sürdürülebilirliği hassasiyetle koruduğu çini, ipek ve bıçak üretimi ile UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil olan Bursa, 2022 yılı itibariyle de UNECO Öğrenen Şehirler listesinde yerini almıştır. Ayrıca 2022 yılı Türk Dünyası Kültür Başkentliği Misyonunu başarı ile tamamlayıp bayrağı devretmiştir.
Kısaca Bursa farklı kültürlerin çeşnisi, üretimin adresi, verimli toprakların diyarı, ticaret yollarının durağı, inançların huzurlu sükûneti, tarihin köklü arşividir. Bursa bir şehir değil, bir şiirdir.