Карахантепе мен Гөбеклитепедегі керемет жаңалық: ең үлкен адам мүсіні мен алғашқы боялған жануар мүсіні табылды.
Әлемдегі ең көне неолит ескерткіштерінің бірі — Гөбеклитепе мен Карахантта жаңа олжалар табылды. Тарихтан бұрынғыға нұр құйып, дүниежүзілік ауқымда маңызды жаңалықтарға жол ашқан «Таш тепелер» жобасы аясында тоғыз археологиялық нысанда жүргізілген соңғы қазба жұмыстары барысында адам және жануар мүсіндері табылды.
Адам мүсіні: тарихқа дейінгі өнердің әсерлі үлгісі
Қарахантепедегі соңғы қазба жұмыстары да сол кезеңге жататын ең үлкен адам мүсінін тапты. Биіктігі 2,45 метр болатын мүсін тарихқа дейінгі өнердің шынайы бет-әлпетіндегі ең әсерлі үлгілерінің бірі болып табылады, ол орындықта жерге сенімді түрде бекітілді. Отырған күйдегі ер адамның мүсіні қабырғасы, омыртқасы және иық сүйегі ерекшеленген марқұмға ұқсайды; екінші жағынан, фигураның жіп орны тірі адамды көрсетеді. Онда, орындықтың алдында лашынның мүсіні бар, оның үстінде тас тақталар да табылған.
Гөбеклитепедегі қабан: алғашқы шынайы өлшемдегі боялған мүсін
Мәдениет және туризм министрлігі жүргізген қазба жұмыстары кезінде Д Гөбеклитепе құрылымында әктастан жасалған қабанның нақты өлшемдегі мүсіні табылды. Бетінде қызыл, ақ және қара пигмент іздерін көрсететін мүсін өз кезеңінен бүгінгі күнге дейін табылған кескіндеменің алғашқы өмірлік үлгісі болып табылады. Гөбеклитепеде табылған қабан мүсіні әшекейлермен, Н-тәрізді символмен, жарты аймен, екі жыланмен және үш адам беті немесе маскалармен безендірілген орындықта табылды.
Гөбеклитепе: тарихтың бағытын өзгерткен жер
Шанлыурфа қаласының орталығынан солтүстік-шығысқа қарай шамамен 18 шақырым жерде, Оренчик ауылының жанында орналасқан Гөбеклитепе адамзат тарихының ең маңызды мұраларының бірі болып табылады. Түркияның ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мұралар тізіміндегі 18-ші нысаны ретінде бұл археологиялық орын неолит дәуірі сияқты аңшы-терушілер қоғамдары туралы түсінігімізді айтарлықтай өзгертті. Гөбеклитепедегі алғашқы қазбалар 1995 жылы басталды және қысқа мерзімде жануарлардың мотивтерімен және геометриялық фигуралармен безендірілген Т-тәрізді бағаналар, әртүрлі адам мен жануарлар мүсіндері, тас және сүйек құралдары, өсімдік сүйектері сияқты қирандылар сияқты көптеген олжалар табылды. және жануарлар, дәуірдің диеталық шаруашылығын көрсетеді. Гөбеклитепедегі жұмыс адам тарихындағы ең маңызды өзгерістердің бірі — отырықшы және өнімді өмір салты қалай пайда болғаны туралы маңызды түсінік берді. Сондай-ақ, неолит дәуірінің алғашқы кезеңдерінде жоғары дамыған қоғамның өмір сүргендігін айғақтап, сол кезеңнің қоғамдық өмірі, сәулет өнері, өнері туралы көптеген тың мәліметтерді ашты.
Таш Тепелер: Ұлы өзгерістер елі
Ежелден ежелгі өркениеттердің мекені болған Түркияда мәдени мұраның тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін тарихи аймақтарда көптеген археологиялық қазбалар мен реставрация жобалары жүргізілуде. Еліміз қазіргі уақытта археологиялық жобалар саны бойынша әлемде көш бастап тұр. Түркиядағы археологиялық қазбалар мен зерттеулердің саны 2023 жылдың соңына дейін 750-ге жетеді деп күтілуде.
Еліміздегі археологиялық қазбалар – өткен тарихты ашып, адамзат мұрасымен байланыстыратын уақыт аралығы. Белгілі бір аймақтағы қазіргі заманғы ескерткіштерді зерттеу өткен тарихты толық түсінуге мүмкіндік береді. Сондай соңғы жобалардың бірі – Таш Тепелер. Ыстамбұл университетінің тарихқа дейінгі археология кафедрасының меңгерушісі, профессор Неджми Карулдың жетекшілігімен аймақтағы жобаның ауқымы алғашқы отырықшы адам қоғамдарының технологиялық, экологиялық және әлеуметтік аспектілерін ескереді. Шанлыурфа үстіртінде жүргізілген жер үсті барлау жұмыстары Гөбеклитепе маңында заманауи елді мекендердің ашылуына әкелді. Жалпы Таш Тепелер (Тас қорғандары) деп аталатын бұл елді мекендерге Карахантепе, Сайбурч, Сефертепе, Харбетсуван Тепесі, Гурчутепе, Чакмактепе, Медик, Куртепеси, Ташлитепе, Айандар, Йогунбурч және Йени Махалле, сонымен қатар Гөбеклитепе жатады. Отырықшы өмір мен әлеуметтік күрделіліктің әлемдегі ең алғашқы үлгілерінің кейбірін ұсынатын жоба тоғыз археологиялық нысанда зерттеуді жалғастыруда. Қарахантепедегі қазба жұмыстары кезінде Гөбеклитепедегідей монументалды құрылымдар табылды. Бұл орындар адамзат тарихына жарық түсіріп, археологиялық зерттеулерге өз үлесін қосып келеді.